انواع بار وارد بر ساختمان
تمامی ساختمان هایی که ایجاد می شوند، به صورت خواسته یا ناخواسته در معرض بار های مختلفی هستند که می تواند سلامت آن ها را تهدید کند. به عبارت ساده‌تر اگر میزان بارهای وارد بر ساختمان بیش از حد توان آن ها باشد، یقیناً آسیب های جدی بدان وارد شده و ممکن است ساختمان فرو بریزد. با این حال اغلب افراد با انواع بار وارد بر ساختمان آشنایی نداشته و شیوه های رایج برای دفع آن را نمی دانند. همین عامل باعث می‌شود تا در پروسه ساخت و ساز خود از مصالح و معماری های نامناسبی استفاده کنند که در طول زمان سلامت سازه آن ها را تهدید می کند.
ما در ادامه این مقاله سعی داریم تا مرور واضحی بر روی این بارها داشته و جنبه های مختلف آن را برای شما عزیزان بیان کنیم.
پس اگر شما هم تمایل دارید تا درک بهتری از فشارهای وارد بر سازه خود داشته باشید، حتما را تا انتها همراهی بفرمایید.
مفهوم بار وارد بر ساختمان
منظور از بارهای وارد بر ساختمان، فشارهایی است که در اثر عوامل بیرونی و درونی به اسکلت و ساختار آن وارد می شود.
در حقیقت این بار ها می توانند شامل فشارهای ناشی از وزن، باد، زلزله و موارد مشابه باشد که به نحوی بدنه ساختمان را تحت فشار قرار داده و سلامت آن را تهدید می‌کند.
این بارها می تواند در اثر نیروی وزن، ضربات مختلف و یا موارد مشابه ایجاد شود. عامل به وجود آورنده هر چیزی که باشد، در نهایت موجب اعمال فشار بر روی بدنه ساختمان می شود که قادر است سلامت و کارایی آن را تهدید کند.
همین عامل باعث شده تا بسیاری از مهندسان قبل از اجرای یک ساختمان، میزان فشارهای وارد بر آن را محاسبه کرده و بدین ترتیب بهترین مسیر و روش را برای کاهش این فشارها تعیین کنند.
ما در ادامه انواع بار وارد بر ساختمان را برای شما شرح داده ایم تا با تنوع آن ها آشنا شده و ماهیت این موضوع را بهتر درک کنید.
انواع بارهای وارد بر ساختمان
بارهای وارد بر ساختمان غالبا متنوع بوده و جهات گوناگونی دارند. هریک این بارها به نحوی می‌توانند بر روی سلامت سازه اثرگذار باشند.
ما در ادامه برخی از انواع بار وارد بر ساختمان را برای شما ذکر کرده ایم که غالبا عموم ساختمان ها تحت تاثیر آن ها قرار دارند.
بار مرده
بار زنده و بار مرده‌ی ساختمان
بار مرده را می‌توان به عنوان شاخص ترین و البته مهمترین نوع باری دانست که ساختمان های مختلف را تحت تاثیر قرار می دهد.
منظور از بار مرده، وزن مصالح ساختمان، نما، المان ها و مواردی است که در ساخت آن به کار رفته است.
این مواد غالبا بیشترین وزن ساختمان را تشکیل داده و به همین جهت است که سلامت کلی آن به شدت تحت تاثیر این نوع بار قرار دارد.
بدیهی است که بسیاری از معماران و ساختمان ساز ها، در جهت کاهش این بار تلاش کرده و سعی می‌کنند تا آن را به شیوه ای ایده آل کاهش دهند.
هر اندازه که میزان این بار کمتر باشد، مقاومت کلی ساختمان در برابر فشارها های ناشی از زلزله و ضربات مختلف افزایش پیدا می‌کند.
همین عامل موجب شده تا بسیاری از معماران، استفاده از مصالحی نظیر بلوک سبک سیپورکس و بلوک هبلکس را در اولویت کار خود قرار دهند؛ چرا که این متریال ها می توانند بار مرده ساختمان را به کمترین مقدار ممکن کاهش دهند. همین عامل هم باعث شده تا به سادگی در اولویت افراد قرار گیرند.
بار زنده ساختمان
بار زنده دومین نوع باری است که بر روی ساختار و سلامت سازه ها تاثیرگذاری مستقیمی دارد. منظور از بار زنده فشار و وزن ناشی از المان های متحرک و عمودی است.
برای مثال وزن افرادی که در داخل ساختمان قرار دارند یا دکوراسیون، مبلمان و اشیای دیگری که در داخل یک ساختمان قرار می گیرند، همگی بار زنده را ایجاد می کنند.
این بار نسبت به مورد اول فشار کمتری را ایجاد می‌کند. از طرفی دیگر می‌توان آن را در بازه های زمانی مختلف تغییر داد.
همین عامل باعث شده تا مهندسان قادر به مانور بیشتری بر روی آن باشند.
با این وجود باید عنوان کنیم که میزان بار زنده مکان های پرتردد نظیر ادارات، سالن های نمایش، وززشگاه ها، پاساژ و… بیش از پیش اهمیت می‌گیرد.
همین عامل باعث شده تا اغلب معماران، مورد نظر توجه بسیار بالایی به آن داشته باشند.
بار ناشی از باد
برخلاف آنچه که اغلب افراد تصور می کنند، باد می تواند بار قابل توجهی را بر روی اسکلت و بدنه ساختمان ها وارد کند.
به نحوی که این فشار می تواند گاها سلامت یک ساز را تهدید کند. غالبا بار ناشی از باد بر روی دیوارها و سقف های شیب دار اعمال می‌شود.
همین عامل باعث شده تا اغلب متخصصان، سقفهای بدون شیب را در اولویت خود قرار دهند؛ چرا که می تواند به طرز چشمگیری باعث کاهش فشار باد شود.
افزون بر این موارد، ایجاد انحنای اندک در دیوار خانه‌ها موجب کاهش فشار ناشی از باد خواهد شد.
بار ناشی از برف
بار برف یکی از انواع بار وارد بر ساختمان
برف اگرچه سبک به نظر می‌رسد، اما چنانچه در حجم و وسعت زیادی بر روی ساختمان شما قرار گیرد، می تواند وزن قابل توجهی را به آن وارد کند.
به گونه ای که یکی از عوامل فرو ریختن سقف های قدیمی در مناطق کوهستانی همین فشار ناشی از برف بوده است.
همین عامل باعث شده تا اغلب متخصصان توجه ویژه‌ای به آن داشته و تمهیدات لازم برای خنثی سازی آن را در نظر بگیرند.
بار ناشی از زلزله و سیل
زلزله و سیل را می توان دو بلای طبیعی دانست که غالباً در اغلب مناطق کشور ما رخ می دهد. این دو عامل می توانند بار قابل توجهی را به بدنه و اسکلت ساختمان ها وارد کنند.
به گونه ای که غالباً قادر به فرو ریختن یا در هم شکستن ساختار آن خواهند بود. میزان این بار به مولفه های بسیار زیادی بستگی دارد.
با این حال متخصصان می کوشند تا با استفاده از آیین نامه های ساختمان سازی و استانداردهای موجود، تاثیر پذیری ساختمان ها از این بار ها را به حداقل برسانند.
پیشنهاد سیپورکس خواندن مقاله: کدام ساختمان ها در برابر زلزله دوام می آورند؟
بار ویژه
بار ویژه را می توان یکی دیگر از انواع بارهای وارده بر ساختمان در نظر گرفت. در حقیقت شرایط خاصی وجود دارد که می‌تواند فشارهایی را به بدنه ساختمان وارد کند.
برای مثال جابجایی فونداسیون، فشار ناشی از خاک و ارتعاشات آن، جمع شدگی الاستیکی و …. از جمله این شرایط هستند.
مجموع آن ها می‌توانند بار مشخصی را به بدنه ساختمان وارد کرده و در نتیجه سلامت آن را تهدید کنند.
شیوه های کاهش بار وارد بر ساختمان
همانگونه که تا به این لحظه دریافته اید، فاکتورهای مختلفی وجود دارد که می‌تواند موجب اعمال بار و فشار بر روی ساختمان شود.
همین عامل هم سبب شده تا سلامت بنا ها تحت تاثیر فاکتورهای مختلفی دچار ریسک و خطر شود.
این موضوع باعث شده تا مهندسان روش ها و استانداردهای مختلفی را برای مقابله با این بارها در نظر گیرند.
اغلب این روش ها در آیین نامه ها و ضوابط مختلف ساختمان سازی ذکر شده است.
مهم ترین و البته رایج ترین اقدامی که برای این موضوع صورت می گیرد، استفاده از مصالح سبک برای کاهش بار مرده ساختمان است.
برای مثال به کارگیری بلوک سیپورکس برای دیوارها، استفاده از فوم برای سقف و … از جمله راهکارهایی است که بار مرده را کاهش می دهد.
مازاد بر این استفاده از سازه های تقویتی، آرماتوربندی، بتن ریزی اسکلت ها و… از جمله مهمترین روش هایی است که منجر به مقاومت بیشتر ساختمان در برابر بارهای ناشی از زلزله می شود.
ایجاد انحنا و زاویه ده دیوار و نمای ساختمان یکی دیگر از روش های کاهش بار ناشی از سیل و باد است.
در واقع بر مبنای این روش بار ناشی از این دو مولفه به شیوه ای مناسب دفع شده و کمترین اثر گذاری را بر روی ساختمان خواهد داشت.
ایجاد شیب کنترل شده در سقف هم عامل دیگری است که باعث کاهش فشار ناشی از برف خواهد شد.
بر مبنای این راهکار، نه تنها بار باد تاثیری بر سقف نخواهد داشت بلکه دفع برف از روی ساختار آن هم ممکن می شود.
رعایت کلیه این اصول و ضوابط باعث می شود تا بارهای وارده به ساختمان در بهترین وجه خود دفع شود.
البته باید این فاکتور را در نظر داشته باشید که روش های لازم برای دفع بار در سازه شما، متناسب با محل زندگی و تعداد طبقات آن متغیر خواهد بود؛ لذا نمی توان یک استاندارد کلی را برای تمام سازه ها تعیین کرد.
حتما بخوانید: استاندارد 2800 ساختمان
سخن آخر
میزان بار وارد بر ساختمان ها مهمترین عاملی است که می تواند سلامت کلی سازه را تهدید کند.
در واقع این بار ها بیشترین فشار ممکن را بر سازه وارد کرده و زمینه را برای تخریب و آسیب دیدگی آن فراهم می‌کنند.
ما در این مقاله سعی داریم تا انواع بار وارد بر ساختمان را برای شما شرح داده و روش های رایج برای کاهش هر کدام را هم شرح دهیم.
اما همانگونه که عنوان کردیم، بهترین و ایده آل ترین راه برای کاهش بار وارد بر ساختمان، استفاده از مصالح سبک نظیر بلوک هبلکس و سیپورکس است.
ما در شرکت سازه سبک آرسام سعی کرده ایم تا بهترین مدل های بلوک سبک را در اختیار شما عزیزان قرار دهیم.
لذا اگر به دنبال کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه هستید، می توانید هم اکنون با کارشناسان ما تماس حاصل فرمایید.
منبع مقاله: انواع بار وارد بر ساختمان از سایت سیپورکس
